Zorgaanpak
Om ons zorgbeleid te structureren maken we gebruik van het zorgcontinuüm. Hierbij hebben we per fase duidelijk omschreven wat de taken zijn van de verschillende betrokkenen. Via deze zorgaanpak streven we een constructieve samenwerking met alle betrokken partners na.
Preventieve basiszorg – Fase 0
Goede zorg start met goed onderwijs in de klas. Als school zijn we voortdurend op zoek naar de beste aanpak om de ontwikkeling van de kinderen te ondersteunen en te begeleiden. Hierbij trachten we brede preventieve basiszorg te bieden aan alle kinderen. Ieder kind is uniek en ieder kind heeft zijn eigen zorgvraag. Elke leerling heeft een leerlingendossier binnen onze school. Hiermee bewaken we de vooruitgang van alle leerlingen.
Rol van de leerkracht
De leerkracht is DE spilfiguur binnen deze fase. De reguliere werking binnen de klas staat hierbij centraal.. De leerkracht ontwikkelt een krachtige leeromgeving waarin problemen zoveel mogelijk voorkomen worden. Vanuit het handelingsgericht werken heeft de leerkracht oog voor de positieve punten van de leerling. Hij gaat proberen deze zaken nog veder te versterken en dit te gebruiken als basis om te werken aan die zaken die minder goed gaan.
De leerkracht heeft oog voor de totale ontwikkeling van de leerling. Hij zorgt voor een veilig pedagogisch klimaat waarin rekening wordt gehouden met verschillen tussen leerlingen. Er wordt positief omgegaan met deze verschillen. De heterogeniteit van de klasgroep biedt immers veel leerkansen voor de leerlingen in de klasgroep.
De leerkracht stemt zijn aanbod af op de leerlingen. Hij is in staat om te differentiëren en te remediëren indien nodig. Via deze flexibele klasorganisatie kan de leerkracht aan elke leerling een uitdaging bieden die in lijn is met zijn ontwikkeling. De leerkracht probeert de leerlingen zoveel mogelijk te motiveren via actieve bekrachtiging van het gewenste gedrag.
Via observaties en toetsen wordt elke leerling grondig opgevolgd. Hierbij wordt voor elke leerling een leerlingendossier gebruikt. Dit dossier biedt een brede kijk op de leerling. Vanuit het handelingsgericht werken wordt ook hier aandacht besteedt aan de positieve aspecten en de context van de leerling. Indien er zich problemen voordoen worden deze tijdig gesignaleerd bij het zorgteam.
Rol van het zorgteam
Het zorgteam kan binnen deze fase een actieve ondersteuning bieden voor de verdere uitbouw van de brede basiszorg.
Rol van het CLB
Het CLB kan in deze fase een informerende en ondersteunende rol spelen.
Rol van de ouders
De school tracht een constructieve samenwerking met de ouders na te streven. Ouders zijn immers de ervaringsdeskundigen van hun eigen kind. De informatie die ouders aanbieden kan een meerwaarde bieden bij het tegemoetkomen aan de onderwijsbehoeften van het kind. We vinden ouderbetrokkenheid dan ook heel belangrijk. Ouders moeten weten wie de aanspreekpersonen zijn en bij wie ze terecht kunnen indien ze zich zorgen maken over de ontwikkeling van hun kind.
Rol van de leerlingen
Het is belangrijk om leerlingen actief te betrekken bij het onderwijs. Leerlingen kunnen vaak goed inschatten wanneer ze problemen ondervinden. Leerlingen krijgen de kans om hun bezorgdheden te uiten. Een communicatief klassenklimaat is hierbij ook heel belangrijk.
Verder probeert de school via verschillende activiteiten de betrokkenheid van leerlingen te verhogen.
Verhoogde zorg – Fase 1
De preventieve basiszorg volstaat echter niet altijd om tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van alle leerlingen. Sommige leerlingen stellen een specifieke zorgvraag waarvoor verhoogde zorg noodzakelijk is. Binnen deze fase wordt er naar oplossingen gezocht die gerealiseerd kunnen worden binnen de werking en omkadering van de school.
De leerkracht zoekt in overleg met het zorgteam naar een gerichte aanpak voor de leerling. Ook de ouders en de leerling zelf kunnen hierbij betrokken worden. Om een gerichte aanpak te kunnen realiseren is het belangrijk dat de onderwijs- en opvoedingsbehoeften duidelijk in kaart kunnen worden gebracht. Via informatie van de leerkracht, het leerlingendossiers en de ouders kunnen reeds veel gegevens bekomen worden. Indien er nog meer gegevens noodzakelijk zijn zal het zorgteam deze verzamelen (via observatie, afnemen van een test,…). Ook hierbij is een brede kijk op de leerling en aandacht voor de positieve kenmerken belangrijk.
Het zorgteam stelt een zorgplan op waarin de maatregelen concreet omschreven worden. Een goede planning, afspraak en evaluatie van de gekozen acties zijn nodig.
Rol van de leerkracht
De leerkracht probeert, indien mogelijk, de verhoogde zorg binnen de klascontext te geven. De leerkracht daagt de leerling voldoende uit, maar er moet ook gestreefd worden naar succeservaringen. De leerkracht deelt het einddoel op in verschillende tussenstappen en evalueert tijdig of de leerling vooruitgang boekt.
Rol van het zorgteam
Het zorgteam gaat samen met de leerkracht aan de slag om de beoogde doelen te bereiken. De zorgleerkracht zal zowel klasintern als klasextern ondersteuning bieden.
CLB
Het CLB kan in deze fase een informerende en ondersteunende rol spelen.
Ouders en leerlingen
De ouders kunnen actief betrokken worden tijdens deze fase. Hierbij kan ook aandacht besteed worden aan de ondersteuningsbehoeften van de ouders zelf. Ook de beleving van het probleem van de ouders en de leerling kan in kaart gebracht worden.
Uitbreiding van de zorg – Fase 2
Binnen deze fase volstaat de extra zorg binnen de school niet voor tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling. Er wordt naar oplossingen gezocht buiten de school. In deze fase is het belangrijk om het CLB-team te betrekken (na toestemming van de ouders). Via een multidisciplinair overleg worden de zorgbehoeften van de leerling besproken. Er wordt ook aandacht besteed aan de ondersteuningsbehoeften van de ouders en de leerkracht. Het CLB start een handelingsgericht diagnostisch traject op. Op basis van de adviezen van dit traject wordt er een handelingsplan opgesteld in overleg met leerkracht, zorgteam en ouders. Eventueel wordt ook de hulp ingeroepen van externe hulpverleners.
Rol van de leerkracht
De leerkracht blijft de zorg uit de vorige fasen voortzetten. De leerkracht past zijn aanpak aan op basis van het handelingsplan van de leerling.
Rol van het CLB
Het CLB heeft in deze fase een dubbele rol: het ondersteunen van de school en het begeleiden van de leerling.
Voor de schoolondersteunende rol kan het CLB de school begeleiden bij het verfijnen van het zorgbeleid. Hierbij zal de preventieve basiszorg en verhoogde zorg herbekeken worden.
Verder heeft het CLB ook een actieve leerlingbegeleidende rol. Op het multidisciplinair overleg probeert het CLB een helder beeld te krijgen van de leerling. Het CLB heeft ook aandacht voor de verwachtingen van de ouders, leerkracht en leerling. Op basis van dit gesprek kan het CLB een aantal concrete acties voorstellen die de school kan ondernemen om toch tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling.
Indien het CLB echter beslist dat er meer diepgaande informatie nodig is, wordt in overleg met de school en de ouders een handelingsgericht diagnostisch traject opgesteld.
· Intakefase : hierbij wordt aandacht besteed aan de vraagverheldering
· Strategiefase : verdere stappen en acties worden bepaald
· Onderzoeksfase : de onderzoeksvragen worden beantwoord. Er wordt aandacht besteed aan positieve kenmerken en risicofactoren van kind, school en gezin.
· Indiceringsfase : het CLB geeft aan waar het probleem zich situeert en welke veranderingen wenselijk zijn.
· Adviesfase : Er worden concrete afspraken gemaakt waarmee alle betrokkenen akkoord gaan.
Rol van het zorgteam
Het zorgteam ondersteunt de leerkracht verder bij het bieden van de zorg uit de vorige fasen.
Verder maakt het zorgteam de aanmelding bij het CLB en volgen zij het handelingsgericht traject mee op. Er kan hulp geboden worden bij de verschillende fasen van het traject. Indien er een handelingsplan wordt opgesteld, houdt het zorgteam de evolutie hiervan mee in het oog.
Ouders en leerling
In deze fase is ouderbetrokkenheid heel belangrijk. De ouders moeten tijdig informatie krijgen over de ontwikkeling van hun kind. De ouders en leerling moeten ook sterk betrokken worden bij het advies van het diagnostisch traject.
Andere partners
Afhankelijk van de noden van de leerling kunnen er ook externe partners betrokken worden: begeleiding vanuit de ondersteuningsnetwerken, logopedie, kinderpsycholoog,... Het CLB kan hier als tussenpersoon fungeren.
Individueel aangepast curriculum – Fase 3
Het kan zijn dat het zorgaanbod van de school en de ondersteuning van externen onvoldoende antwoord biedt aan de zorgvraag van de leerling. Het gaat hier over leerlingen die een individueel handelingsplan en individueel curriculum nodig hebben. Een individueel aangepast curriculum (IAC) wil zeggen dat leerdoelen op maat van de leerling worden opgesteld en hij de doelen van het gemeenschappelijk curriculum niet hoeft te halen. Een ander mogelijk alternatief kan de overstap naar een school buitengewoon onderwijs zijn.